Hoewel de boekdrukkunst al honderden jaren bekend is, wordt in de synagoge, nog elke sabbat, een Thoragedeelte gelezen van een met de hand geschreven Thorarol. Met recht wordt de Thorarol wel het heiligste voorwerp van het Jodendom genoemd.
De Thora bevat de vijf boeken van Mozes, samen ook wel de Pentateuch genoemd, of in het Hebreeuws: Choemasj (= vijf). Hoewel wij gewoon zijn te spreken over “de Wet”, betekent Thora letterlijk: “onderwijzing”. De religieuze Joden beijveren zich de 613 ge- en verboden strikt na te leven, die daar in geschreven staan. Inderdaad, niet gedrukt maar geschreven!
Al meer dan 3500 jaar is de Thora nauwgezet, letter voor letter, overgeschreven. Geen woord is er veranderd. Elke kopie wordt meermalen gecontroleerd alvorens die in gebruik word genomen. Vanouds wordt de tekst op stukken perkament geschreven: 4 á 5 kolommen van elk 40 – 60 regels per vel. Zo’n 40 vellen worden tenslotte, met gedroogde pezen, aan elkaar genaaid tot één geheel. De uiteinden worden bevestigd aan twee stokken, de zogenoemde “bomen des levens”. Met de handvaten, onder aan deze stokken, kan men de rol op- en afrollen om deze te kunnen lezen.
Het schrijven van een Thorarol is een uiterst secuur werk dat alleen gedaan mag worden door een officiële “sofer” (schrijver). De zevenjarige opleiding hiervoor is alleen toegankelijk voor godsdienstige Joden. De rol wordt nooit beschreven met een metalen pen, maar liefst met een veer van een kosjere (reine) vogel – veelal een gans of kalkoen. Speciale, zwarte, duurzame inkt wordt door de “sofer” zelf gemaakt, volgens zijn eigen geheime recept. Voordat de “sofer” zich aan het schrijven zet, moet hij eerst (op een kladje) zijn pen proberen. Traditiegetrouw schrijft hij dan het woord Amalek op, om het vervolgens fors door te strepen...immers in Deut. 25:19 staat: “..dat gij de gedachtenis aan Amalek van onder den hemel zult uitdelgen..”
De Thorarollen worden nog kostbaarder door de prachtige versieringen. Bovenop de stokken zien we zilveren kroontjes, belletjes en granaatappels (“rimmoniem”). De, met een band samengebonden, rollen worden gehuld in een mantel (“me’il”), met borduursel versierd en getooid met een zilveren borstplaat (“hoshèn”). De rollen worden bewaard in de Heilige Ark (“Aron Hakodesj”), een beeld van de ark, waarin de Stenen Tafelen lagen, in de Tabernakel/Tempel. De Heilige Ark is geplaatst tegen de muur, die naar Jeruzalem wijst (bij ons dus de oostelijke muur van de synagoge). Vóór de Ark hangt een gordijn (“parochet”), refererend aan het voorhangsel vóór het Heilige der Heiligen.
De Thorarol wordt in de synagoge met de meeste eerbied gebruikt. Als de rol uit de Ark wordt genomen gaat iedereen staan. Het wekelijkse Thoragedeelte wordt voorgelezen/gezongen door de “koré” (voorlezer) of “chazan” (voorzanger). Om dit goed te kunnen doen moet een degelijke studie van de tekst gemaakt worden. Het schrift is namelijk niet gevocaliseerd. Er staan dus geen klinkertekens bij, zoals in de gedrukte Bijbels. Om beschadiging van de kostbare rollen te voorkomen, wordt bij het lezen een aanwijsstokje gebruikt. Deze zogenoemde “jad” (hand) is een zilveren handje, met uitgestoken wijsvinger, aan een steeltje.
Op de dag na het Loofhuttenfeest, wordt “Simchat Thora” (Vreugde der Wet) gevierd. Dan wordt de Thorarol in de armen genomen en gaat zij voorop in een feestelijke optocht door de synagoge. Door de “Chatan Thora” (Bruidegom van de Thora) wordt dan het laatste gedeelte van de rol gelezen, direct gevolgd door de “Chatan Beresjiet” (Bruidegom van Genesis) die de eerste verzen van de rol leest. Zo gaat het lezen van de Thora nog steeds, jaar in jaar uit, voort. Gods onderwijzing, voor Zijn volk, voor eeuwig.
Deel dit artikel via
